Thị trường RFID tại Việt Nam: Bước nhảy của ngành Logistics và chuỗi cung ứng

Giới thiệu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ, công nghệ RFID (Radio-Frequency Identification) ngày càng trở thành một trong những không thể thiếu trong quản lý kho vận, chuỗi cung ứng và logistics. Tại Việt Nam, với vị trí địa lý thuận lợi, hệ thống sản xuất – xuất khẩu phát triển nhanh, và việc mở rộng thương mại điện tử (e-commerce), RFID đang nhận được sự quan tâm lớn từ cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Bài viết dưới đây phân tích chi tiết về thị trường RFID tại Việt Nam, các ứng dụng nổi bật trong logistics, những động lực và rào cản, cũng như triển vọng đến năm 2031.

Công nghệ RFID là gì?

Trước hết, cần hiểu rõ về RFID để thấy được vì sao nó được xem là nền tảng cho logistics thông minh. RFID là công nghệ dùng sóng vô tuyến để nhận dạng và theo dõi đối tượng đeo thẻ (tag) hoặc gắn chip. Một hệ thống RFID gồm ba thành phần chính: thẻ RFID (tag), đầu đọc (reader) và phần mềm trung gian (middleware) để xử lý dữ liệu.

Khác với mã vạch truyền thống, RFID có thể:

• đọc nhiều thẻ cùng lúc,

• không cần tiếp xúc trực tiếp hay quét từng thẻ một,

• hoạt động được trong môi trường khắc nghiệt hơn (nếu chọn loại tag phù hợp).

Nhờ những ưu điểm này, RFID giúp tự động hóa quy trình, giảm sai sót do con người, tăng độ chính xác và hiệu suất – từ đó đưa quản lý kho vận, phân phối lên một tầm cao mới.

Thị trường RFID tại Việt Nam – Số liệu & xu hướng

Quy mô & tăng trưởng

Theo báo cáo của Mobility Foresights, thị trường RFID trong logistics của Việt Nam được dự báo sẽ đạt khoảng 14,9 tỷ USD vào năm 2031, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 13,7% từ thời điểm hiện tại.

Một báo cáo khác của 6Wresearch cho biết: thị trường RFID tại Việt Nam, tính theo toàn bộ ứng dụng (tags, readers, phần mềm & dịch vụ), đang tăng trưởng mạnh vì doanh nghiệp ngày càng nhận thức được lợi ích của công nghệ này.

Các ứng dụng nổi bật

Việt Nam đang phát triển thành “hub” RFID ở Đông Nam Á nhờ chi phí lao động cạnh tranh, vị trí chiến lược và môi trường đầu tư được cải thiện.

-> https://rfidvietnam.com.vn/vi/tin-tuc/tinh-hinh-cong-nghe-rfid-o-viet-nam-va-the-gioi-xu-huong-va-co-hoi

Cụ thể:

• Trong logistics và kho hàng, các doanh nghiệp như Viettel Post, Giao Hàng Nhanh, Lazada Logistics đã bắt đầu tích hợp RFID vào vận hành kho & vận chuyển. rfidvietnam.com.vn

• Trong ngành dệt may, nghiên cứu tại Việt Nam chỉ ra rằng RFID được ứng dụng để quản lý kho, theo dõi vận chuyển, sản xuất nhằm tăng tính minh bạch và bền vững.

Động lực thúc đẩy

Nhiều yếu tố đang đẩy nhanh việc triển khai RFID tại Việt Nam:

• Chuyển đổi số và xu hướng “logistics thông minh” (Smart Logistics) đang được nhiều doanh nghiệp chú trọng vì áp lực về chi phí, thời gian và độ chính xác.

• Thương mại điện tử phát triển mạnh, dẫn tới yêu cầu quản lý kho, xử lý đơn hàng, giao hàng nhanh ngày càng lớn – RFID là một giải pháp hiệu quả.

• Chính sách của Nhà nước và các chương trình hỗ trợ cho công nghiệp 4.0, sản xuất thông minh, cũng là một yếu tố thúc đẩy. Beetech cho rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm R&D RFID. rfidvietnam.com.vn

Rào cản & thách thức

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều “thuận buồm xuôi gió”. Các doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn gặp nhiều vướng mắc khi triển khai RFID:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao (tag, reader, phần mềm, tích hợp).

• Hệ sinh thái linh kiện, phụ kiện RFID tại Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, khiến giá thành và khả năng mở rộng bị ảnh hưởng.
• Vấn đề tiêu chuẩn hóa, tích hợp và độ an toàn dữ liệu cũng là rào cản: nhiều doanh nghiệp chưa có sẵn hệ thống ERP/WMS đồng bộ với RFID.

Ứng dụng RFID trong logistics tại Việt Nam 

Quản lý kho hàng 

Trong kho hàng lớn, việc tìm kiếm, kiểm kê, xuất nhập kho chiếm nhiều thời gian và nhân lực. RFID giúp:

• Gắn tag cho kiện hàng, pallet hoặc sản phẩm – khi đi qua khu vực đầu đọc thì thông tin được tự động cập nhật.

• Giảm sai sót nhập/ xuất, giảm thời gian kiểm kê

• Tối ưu không gian kho, giảm thời gian tìm hàng, từ đó tăng hiệu suất xử lý đơn hàng hàng ngày.

Vận chuyển & phân phối

• RFID gắn vào thùng hàng hoặc xe vận chuyển giúp theo dõi hành trình hàng hóa, thời gian vận chuyển, thông tin môi trường (nhiệt độ, độ ẩm)
• Tại các cảng, kho trung chuyển, RFID giúp tự động đọc container, giảm thời gian chờ, nâng cao thông lượng logistic.
• Đối với hàng xuất khẩu – nhập khẩu, RFID góp phần minh bạch nguồn gốc, giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu quốc tế (như truy xuất nguồn gốc, chứng nhận).

Chuỗi cung ứng sản xuất – phân phối

• RFID không chỉ giới hạn trong kho và vận chuyển. Trong ngành sản xuất, đặc biệt dệt may ở Việt Nam, RFID giúp theo dõi nguyên vật liệu từ khi nhập về, trong quá trình sản xuất đến thành phẩm và phân phối – theo nghiên cứu của sinh viên & giảng viên tại Trường Đại học Ngoại Thương. Working Papers Series

• Việc này giúp doanh nghiệp chứng minh nguồn gốc, xuất xứ, thực hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) và đáp ứng người tiêu dùng Gen Z – đang rất quan tâm đến minh bạch và bền vững.

Bán lẻ & hậu cần cuối

• Trong bán lẻ, RFID giúp kiểm soát tồn kho tại cửa hàng, theo dõi hàng hóa từ kho đến khách, hạn chế mất mát/ thất thoát.

• Đối với thương mại điện tử, yêu cầu “luôn có hàng”, “giao nhanh”, “đúng đơn” rất cao – RFID giúp doanh nghiệp nâng cấp hệ thống kho trung tâm/ kho mini nhanh hơn, chính xác hơn.

Tại sao nhà đầu tư/ doanh nghiệp nên quan tâm tới RFID?

Gia tăng hiệu suất & giảm chi phí

• Nhờ tự động đọc thẻ nhiều cùng lúc và không cần quét từng sản phẩm, RFID giúp giảm thời gian xử lý kho và vận chuyển.

• Giảm sai sót do nhân công, giảm chi phí kiểm kê, tăng chính xác tồn kho

Minh bạch và chống hàng giả

• Mỗi tag RFID có mã riêng, có thể gắn thông tin sản phẩm, nguồn gốc, lịch sử vận chuyển – rất hữu ích cho ngành dệt may, thời trang, hàng xuất khẩu.

• Đối với thị trường Gen Z – mà bạn nhắm tới trong lĩnh vực thời trang – yếu tố “chính hãng”, “truy xuất nguồn gốc” ngày càng quan trọng, và RFID là một công nghệ hỗ trợ nổi bật.

Tương thích với xu hướng công nghiệp 4.0

• RFID có thể kết hợp với IoT, Big Data, AI, blockchain – ví dụ: theo Beetech, việc tích hợp RFID + AI + IoT giúp nâng cao khả năng phân tích dữ liệu chuỗi cung ứng. rfidvietnam.com.vn

• Khi doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số, nâng cấp sản xuất thông minh, việc trang bị RFID không chỉ là “tốt để có” mà gần như “cần phải có”.

Tăng khả năng cạnh tranh và xuất khẩu

• Vì Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất của Đông Nam Á, doanh nghiệp có công nghệ quản lý hiện đại sẽ có lợi thế lớn trong thu hút FDI, hợp tác quốc tế.

• Việc sử dụng RFID có thể là một yếu tố để chinh phục các khách hàng lớn toàn cầu – bởi họ yêu cầu nhà cung cấp có hệ thống quản lý hiện đại, minh bạch.

Những lưu ý khi triển khai RFID tại Việt Nam

Việc áp dụng RFID không đơn giản chỉ là mua tag và reader – có nhiều yếu tố cần cân nhắc để đảm bảo ROI (Return on Investment) thực sự. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

Lập kế hoạch rõ ràng

• Xác định rõ mục tiêu: là giảm tồn kho, tăng tốc xử lý đơn, theo dõi xuất/nhập kho, hay chống giả? Mỗi mục tiêu sẽ ảnh hưởng tới loại tag, hệ thống reader, phần mềm cần thiết.

• Thực hiện thử nghiệm (pilot) trước khi triển khai rộng: chọn một dòng sản phẩm hoặc một kho nhỏ để thử – giúp đánh giá hiệu quả thực tế, điều chỉnh quy trình.

Chọn công nghệ phù hợp

• Cần chọn loại tag (passive hay active), tần số (LF/HF/UHF) biết rõ môi trường: ví dụ kho nhiều kim loại, hóa chất sẽ ảnh hưởng tới hiệu năng đọc thẻ.

• Chọn reader và hệ thống phù hợp với quy mô – tránh mua hệ thống quá lớn hoặc quá rườm rà cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tích hợp hệ thống và dữ liệu

• RFID chỉ thực sự phát huy khi kết nối với hệ thống quản lý kho (WMS), ERP, logistics, CRM – tức là dữ liệu được đồng bộ, tự động báo cáo và phân tích.

• Doanh nghiệp cần đảm bảo phần mềm middleware có khả năng xử lý lượng lớn dữ liệu, giao diện trực quan để nhân viên vận hành.

Đào tạo và thay đổi quy trình

• Nhân viên kho vận, vận chuyển cần được đào tạo sử dụng hệ thống RFID – từ cách gắn tag, quét, xử lý báo cáo tới cách phản ứng khi lỗi xảy ra.

• Việc chuyển đổi từ cách làm thủ công sang tự động cần có thay đổi về quy trình – doanh nghiệp nên dành thời gian chuẩn bị thay đổi này.

Đánh giá chi phí – lợi ích

• Cần phân tích chi phí đầu tư (tag, đầu đọc, phần mềm, nhân công, bảo trì) và lợi ích (giảm sai sót, tăng tốc xử lý, giảm tồn kho, cải thiện dịch vụ).

Chọn đối tác và nhà cung cấp đáng tin cậy

• Doanh nghiệp nên chọn nhà cung cấp có kinh nghiệm triển khai RFID tại Việt Nam, hiểu về môi trường kho vận tại VN và có khả năng hỗ trợ kỹ thuật lâu dài.

• Hợp tác với đơn vị tư vấn trước để thiết kế giải pháp phù hợp và linh hoạt cho doanh nghiệp.

Case study & ví dụ thực tế tại Việt Nam

Ngành dệt may

Một nghiên cứu được thực hiện bởi sinh viên và giảng viên tại Trường Đại học Ngoại Thương (Hà Nội) cho thấy: ngành dệt may Việt Nam – mặc dù là trung tâm lớn tại Đông Nam Á – đang đứng trước nhiều áp lực: độ minh bạch nguồn gốc sản phẩm, trách nhiệm xã hội, thời gian giao hàng. RFID được ứng dụng để theo dõi từ sản xuất, kho đến vận chuyển, giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí quốc tế. Working Papers Series

Logistics vận tải

Bài viết trên TradeLinkOne cho biết: các nhà giao nhận (freight forwarders) tại Việt Nam đang xem RFID là “game-changer” vì: tăng khả năng hiện diện thời gian thực của hàng (visibility), giảm lỗi do thủ công, tăng dịch vụ khách hàng. tradelinkone.com

Thị trường và triển vọng

Beetech đã chỉ ra rằng: Việt Nam có tiềm năng trở thành “hub” RFID, không chỉ sử dụng mà còn sản xuất/ nghiên cứu phát triển tag, reader và giải pháp tại chỗ. rfidvietnam.com.vn

Triển vọng đến năm 2031 – Tầm nhìn cho doanh nghiệp

Phạm vi áp dụng rộng hơn

• Dự báo tới năm 2031, RFID sẽ được triển khai phủ rộng hơn ở các trung tâm kho hàng lớn và trung tâm phân phối (distribution centers) tại Việt Nam.

• Không chỉ logistics, ngành bán lẻ, chế tạo, xuất khẩu sẽ sử dụng RFID nhiều hơn – ví dụ: ngành thời trang (apparel), hàng hoá tiêu dùng nhanh (FMCG), y tế. Theo 6Wresearch: RFID tại Việt Nam sẽ ở nhiều “ứng dụng” hơn, không chỉ logistics. 6Wresearch

Kết hợp công nghệ 4.0

• RFID khi kết hợp với IoT, Big Data, AI sẽ tạo ra hệ thống quản lý kho vận tự động, thông minh hơn: ví dụ: tag gắn cảm biến nhiệt độ, độ ẩm; reader liên kết dữ liệu lên cloud; AI phân tích dữ liệu để tối ưu lộ trình, tồn kho. Beetech đề cập tới “integration with IoT & AI” là một xu hướng. rfidvietnam.com.vn

• Doanh nghiệp thời trang như của bạn – với e-commerce, livestream, nhiều kênh bán – có thể dùng RFID để theo dõi sản phẩm từ kho đến khách (influencer / livestream), kết hợp AR filter để tăng trải nghiệm khách hàng, chống giả và tạo câu chuyện thương hiệu khác biệt.

Tăng khả năng cạnh tranh quốc tế

• Doanh nghiệp Việt Nam nếu áp dụng RFID sớm sẽ có lợi thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu – GCC, ASEAN, thị trường Mỹ, Châu Âu yêu cầu nhà cung cấp minh bạch, theo quy chuẩn hiện đại.

• Xu hướng “near-shoring” và “friend-shoring” khiến nhiều nhà sản xuất chuyển sang Việt Nam – việc có hạ tầng quản lý kho vận hiện đại (như RFID) sẽ là điểm cộng lớn.

Tác động đến chi phí và dịch vụ khách hàng

• Nhờ RFID, nhiều doanh nghiệp có thể giảm thời gian xử lý đơn hàng, tăng độ chính xác giao hàng – điều này rất quan trọng với thương mại điện tử và người tiêu dùng Gen Z, họ mong muốn trải nghiệm mượt mà, giao nhanh, ít lỗi.

• Việc quản lý tồn kho tốt hơn giúp giảm chi phí lưu kho, giảm hàng tồn, tăng sử dụng kho hiệu quả — từ đó cải thiện biên lợi nhuận.

Khuyến nghị dành cho doanh nghiệp nhỏ & vừa – đặc biệt ngành thời trang/ thương mại điện tử

Vì bạn đang hoạt động trong lĩnh vực thời trang (streetwear, Gen Z), kinh doanh online, logistic chuẩn bị cho e-commerce – dưới đây là một số gợi ý thực tiễn:

1. Chọn dự án pilot nhỏ trước: Ví dụ – gắn tag RFID cho một dòng sản phẩm streetwear đặc biệt, hoặc tại kho hàng chọn khu vực lưu trữ lớn nhất để thử nghiệm.

2. Tạo câu chuyện thương hiệu từ RFID: Ví dụ: “Sản phẩm Vivid có tag RFID – truy xuất nguồn gốc – trải nghiệm O2O (online to offline)”. Gen Z thích thương hiệu có câu chuyện, có công nghệ, có minh bạch.

3. Tích hợp với nền tảng e-commerce & livestream: Khi đơn hàng từ TikTok Shop hoặc Shopee được đóng gói, sử dụng hệ thống RFID để quét vào kho, đồng bộ vào hệ thống – giảm sai sót và tăng tốc độ xử lý đơn.

4. Hợp tác với nhà cung cấp RFID và chuyên gia logistics: Chọn vendor đã triển khai tại Việt Nam, hiểu môi trường của doanh nghiệp nhỏ – tránh chọn giải pháp quá đắt và phức tạp.

5. Đánh giá chi phí/ lợi ích rõ ràng: Ví dụ: trước và sau việc dùng RFID – số giờ kiểm kho giảm bao nhiêu, tỷ lệ sai sót đơn hàng giảm bao nhiêu, chi phí kho hàng giảm bao nhiêu.

6. Đào tạo nhân viên & thay đổi quy trình: Nhân viên kho, vận hành cần biết cách gắn tag, đọc tag, xử lý khi lỗi – đồng thời quy trình xuất nhập kho nên được cập nhật để tận dụng RFID.

7. Kiểm soát bước sang tích hợp mở rộng: Sau pilot thành công, mở rộng ra toàn kho, thêm nhiều dòng sản phẩm, hoặc kết nối với việc vận chuyển – và nếu có thể, kết hợp IoT/AI để nâng cấp lên Smart Logistics.

Kết luận

Công nghệ RFID tại Việt Nam đang rất đáng chú ý — đặc biệt trong mảng logistics và chuỗi cung ứng. Với tốc độ tăng trưởng mạnh, nhu cầu ngày càng lớn từ thương mại điện tử, sản xuất và xuất khẩu, doanh nghiệp có khả năng tiên phong RFID sẽ có lợi thế lớn trong cạnh tranh.

Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần có kế hoạch rõ ràng, chọn công nghệ phù hợp, tích hợp hệ thống, và đào tạo nhân lực. Đặc biệt với lĩnh vực thời trang – nơi khách hàng Gen Z yêu cầu trải nghiệm hiện đại – RFID không chỉ là công nghệ quản lý, mà có thể là phần của câu chuyện thương hiệu, tạo sự khác biệt.

Sự khác biệt của Beetech:

Beetech, với hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực AutoID (bao gồm mã vạch, RFID, và các giải pháp nhận dạng tự động), tự hào là đơn vị tư vấn và thiết kế hàng đầu tại Việt Nam, chuyên cung cấp các thiết bị và giải pháp thông minh.

Đội ngũ kỹ sư với trình độ chuyên môn cao của chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn, hiểu sâu về ứng dụng và nhu cầu thực tế của bạn, từ đó phát triển và triển khai các giải pháp chính xác và phù hợp nhất. Mọi giải pháp của Beetech đều được hỗ trợ bởi một dịch vụ quản lý vòng đời đầy đủ, giúp đảm bảo chất lượng và hiệu quả lâu dài cho các sản phẩm RFID của bạn.

Hãy để Beetech là đối tác đáng tin cậy của bạn trong việc xây dựng và nâng cấp hệ thống kiểm soát thông minh, mang lại giá trị vượt trội cho doanh nghiệp!